Zaćma jest schorzeniem, które może dotknąć ludzi w każdym wieku. Choć faktycznie osoby starsze są grupą najbardziej narażoną na jej rozwój, to nie są jedynymi, którzy mierzą się z tym problemem. W rzeczywistości może ona dotknąć także dzieci, stając się wyzwaniem dla mniejszych pacjentów i ich rodzin.
Czym jest zaćma? I kto choruje na zaćmę?
Przy zaćmie mętnieje soczewka oka, co prowadzi do stopniowego pogorszenia widzenia. Soczewka, będąca przezroczystą strukturą w oku, odpowiada za skupianie światła na siatkówce, co pozwala nam widzieć wyraźnie. Kiedy soczewka staje się mętna, światło nie może przechodzić przez nią swobodnie, co prowadzi do rozmycia obrazu. W efekcie osoby dotknięte zaćmą doświadczają problemów z ostrością widzenia, postrzeganiem kolorów czy widzeniem w nocy.
Chociaż zaćma jest najczęściej kojarzona z procesem starzenia, istnieją różne typy i przyczyny tego schorzenia. Najczęstszą formą jest zaćma starcza, która rozwija się w miarę upływu lat. Jednak może być również wadą wrodzoną, co oznacza, że niektóre dzieci mogą się z nią urodzić.
Jaka jest przyczyna powstawania zaćmy?
Jednym z głównych powodów pojawienia się zaćmy jest naturalny proces starzenia się narządu wzroku. W miarę upływu lat soczewka oka traci swoją przejrzystość. Zaćma starcza, jak sama nazwa wskazuje, dotyka głównie osoby starsze, zwykle w wieku około 60 lat i więcej. W początkowych etapach choroby objawy mogą być niezauważalne, ale z czasem prowadzą do znacznego pogorszenia jakości widzenia.
Oprócz wieku istnieje wiele innych czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju zaćmy. Kontuzje czy urazy oka mogą prowadzić do bezpośredniego uszkodzenia soczewki. Niektóre choroby, takie jak cukrzyca, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko wystąpienia zaćmy. Substancje chemiczne zawarte w dymie tytoniowym także wpływają na zdrowie oczu i przyspieszają proces starzenia się soczewki.
Czy zaćma jest dziedziczna? Jak powstaje zaćma wrodzona?
Zaćma dziedziczna to schorzenie, które objawia się zmętnieniem soczewki oka u noworodków i małych dzieci. W przeciwieństwie do zaćmy starczej, która rozwija się w wyniku naturalnego procesu starzenia się oka, zaćma wrodzona ma różne przyczyny i może pojawić się już w pierwszych dniach życia malucha.
Jednym z głównych czynników wpływających na rozwój zaćmy wrodzonej są leki przyjmowane przez matkę w czasie ciąży. Niewłaściwe leki mogą zakłócać prawidłowy rozwój oka płodu, skutkując powstaniem zaćmy. Zakażenia wewnątrzmaciczne czy choroby przebyte przez ciężarną w trakcie ciąży, takie jak różyczka czy opryszczka, mogą prowadzić do powstania zaćmy u dziecka. Warto podkreślić, że nie tylko czynniki zewnętrzne mogą przyczyniać się do rozwoju zaćmy wrodzonej. Badania wskazują, że około 30% przypadków tej choroby ma podłoże genetyczne, co oznacza, że predyspozycje do niej mogą być dziedziczone.
Objawy zaćmy
Zaćma, niezależnie od jej rodzaju, prowadzi do stopniowego pogorszenia ostrości widzenia. Jednym z charakterystycznych objawów zaćmy jest zmiana zabarwienia soczewki. Zamiast być przezroczysta, soczewka przyjmuje mleczny, szary lub żółty odcień. Inne objawy to zaburzenia widzenia barw, podwójne widzenie w jednym oku czy też zwiększona wrażliwość na światło.
Jak przebiega operacja zaćmy?
Podczas operacji lekarz chirurg dokonuje precyzyjnego nacięcia na brzegu rogówki, po czym usuwa zmętniałą soczewkę. Następnie na jej miejsce wszczepiana jest nowa, sztuczna soczewka wewnątrzgałkowa, która przywraca pacjentowi prawidłowe widzenie.
Im szybciej zostanie przeprowadzona operacja zaćmy, tym większe są szanse na pełne przywrócenie ostrości widzenia i uniknięcie powikłań. Po zabiegu pacjent powinien regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne, podczas których lekarz monitoruje proces gojenia oraz sprawdza prawidłowe funkcjonowanie wszczepionej soczewki.
Znaczenie wczesnej diagnozy zaćmy
Zaćma to schorzenie, które może mieć różnorodne przyczyny. Chociaż w niektórych przypadkach może występować zaćma genetyczna, wiele innych czynników ma wpływ na rozwój tej choroby, w tym urazy, choroby ogólnoustrojowe czy nawyki życiowe. Dlatego tak ważne jest regularne badanie wzroku oraz konsultacje z lekarzem okulistą. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą zapobiec postępowaniu choroby i pomóc w zachowaniu dobrego wzroku przez wiele lat.
